نمایشگاه فقر
- ۱۳۹۹/۰۳/۰۵
- نشریه
به مناسبت روز جهانی تئاتر و روز ملی هنرهای نمایشی
موضوع فقر برای کشورها و حکومتهای مختلف همواره از اهمیت زیادی برخوردار بوده است. دولتها سالانه با تخصیص بودجههایی در پی آن هستند که با این پدیدهی شوم مبارزه کنند که تا به امروز برخی از آنها در این مسیر موفق بودهاند و برخی دیگر راه درازی در پیش دارند. فقر موضوعی نیست که مختص جامعهی کنونی ما باشد. در حقیقت فقر تاریخچهای به درازای تاریخ شکلگیری بشریت دارد و در طول این تاریخچه همواره شاهد حضور چهرههایی بودهایم که تلاشهای بیوقفهای در راستای زدودن فقر انجام دادهاند.
در این بین هنر و به خصوص هنرهای نمایشی میتوانند در جهت کاهش فقر تاثیر مثبت بسزایی داشته باشند. هنر نمایشی واسطهای جهت بیان مقاومت بشر است. در واقع فضایی است که امکان ایجاد فرصت جهت یافتن راههایی برای مبارزه با فقر را فراهم میسازد.
هنر نمایشی میتواند با توسعه ظرفیتهای بنیادی-شناختی و مهارتهای تحلیلی-انتقادی و ارائهی تجربیات یادگیری که تأثیر بسزایی در پیشرفت تحصیلی کودکان و پیشرفت اجتماعی دارد، به کودکان فقیر کمک کند تا شانس خود را برای ادامهی تحصیل در دانشگاه و اشتغال به کار افزایش دهند.
گزارشهای منتشر شده توسط کمیته هنر و علوم انسانی آمریکا این موضوع را نشان میدهد که دانشآموزان کمدرآمد که بیشتر درگیر هنر بودند، عملکرد بهتری داشتند. بیشتر در مدرسه میماندند و در ارزیابیهای ریاضی نمرات بالاتری را کسب میکردند. از این جهت احتمال پیدا کردن شغل مناسب برای آنها بیشتر از سایرین بود.
هنرهای نمایشی میتواند بر کل جوامعی که با فقر روبرو هستند تمرکز کند و خدمات و فرصتهای مختلفی را از نظر اشتغال زاینده فراهم کند، مانند بستری بیان برای افراد بیصدا، ایجاد امید و زیبایی در میان فقر و بلا، آگاهیرسانی به رنجدیدهها و همچنین میتواند به دیگران اجازه دهد تا به کسانی که نمیتوانند از حق خود دفاع کنند، یاری رسانند.
هنر به طور طبیعی نوآوری را در برمیگیرد و از ذهن خلاق میتوان برای یافتن راه حل جهت رفع انواع مشکلات استفاده کرد؛ بنابراین وقتی هنر برای مبارزه با فقر استفاده میشود، به ابزار عدالت تبدیل میگردد.
در کشور ما نیز تئاتر به عنوان مهمترین عضو خانوادهی هنرهای نمایشی، نقش پررنگی در نمایش فقر به طبقه مرفه دارد. از جمله تئاترهایی با این مضمون که در سالهای اخیر در ایران به نمایش درآمدهاند میتوان «الیور توئیست» و «بینوایان» را نام برد که هر دوی اینها اقتباسی از رمانهای معروف همنامشان هستند.
در سطح جهانی نیز رابطه میان تئاتر و فقر همواره مورد توجه بوده است که از موفقترین نمونههای این تاثیرگذاری متقابل میتوان به تئاتر موزیکال بینوایان و تئاتر موزیکال گوژپشت نتردام اشاره کرد.
تئاتر موزیکال “Notre-Dame de paris” که درزبان فارسی با نام گوژپشت نتردام شناخته میشود، اقتباسی از رمان معروف ویکتور هوگو با همین نام است. این تئاتر که برای نخستین بار در سال ۱۹۹۸ و در پاریس به نمایش درآمد به حدی موفق و تاثیرگذار بود که تا به حال در بیش از پانزده کشور و به هشت زبان مختلف به نمایش درآمده است. همچنین این نمایش تا مدتها رکورد پرتماشاگرترین نمایش موزیکال در یک سال اول اجرا را در اختیار داشت.
در ابتدای نمایش شاهد حضور کولیهایی هستیم که عاجزانه از نتردام درخواست پناهگاه میکنند و میگویند تعداد ما بیخانمانها روز به روز در حال افزایش است. از طرفی دیگر کشیش شهر عشقی یک طرفه را نسبت به یکی از کولیها تجربه میکند و در پی این ناکامی دستور بیرونکردن آنها از شهر را میدهد. در طول داستان نیز به خوبی میتوان با بیخانمانها و مردم فقیر احساس همدردی کرد. در نهایت این نمایش نتایج ناگوار عدم درک و پذیرش قشر فقیر توسط جامعه را به خوبی به تصویر میکشد و ما را به تأمل وامیدارد.
متن از:
مرتضی عبدی «کارشناسی مهندسی مکانیک، دانشگاه صنعتی شریف»